گفتگو با اولین زن فضانورد ایرانی و دومین وزیر زن ایرانی پانته آ بهرامی روزنامه نگار در نیویورک

زنان تقریبا در همه کشورها همچنان در نقش های کلیدی و رهبری، درصد کمی را به خود اختصاص می دهند. موسسه آلمانی برای پژوهش های اقتصادی (DWI) در سال ۲۰۱۰ ، درصد زنان را در موقعیت های تصمیم گیرنده و رهبری در سوئد ۱۷ درصد و در آمریکا ۱۴ درصد اعلام کرد. این رقم برای روسیه ۱۱ درصد و برای چین ۸ درصد است، فرانسه با ۷ درصد و آلمان و هند با ۲ درصد در پایین این جدول قرار دارند.

در روزهای پایانی اکتبر امسال بنیاد زنان ایرانی ـ آمریکایی کنفرانسی را با موضوع زنان در نقش های رهبری و تصمیم گیرنده در نیویورک برگزار کرد. در این کنفرانس بیش از ۵۰۰ نفر شرکت کردند. این بنیاد در سال ۲۰۱۰ تشکیل شد و خود را غیر سیاسی می داند.

دست اندرکاران بنیاد "قدردانی از زنان که در همه رشته های اقتصادی، پزشکی، دانشگاهی و غیره مشغولند و سپس به وجود آوردن شبکه ای از زنان که بتوانند در زمینه های مختلف شغلی با هم ارتباط داشته باشند" را از اهداف این کنفرانس دانستند.
گفت وگوهای زیر در حاشیه این کنفرانس با انوشه انصاری و مهناز افخمی، دو تن از شرکت کنندگان در این برنامه، درباره نقش زنان در جامعه صورت گرفته است.

انوشه انصاری: زنان ایرانی در خارج از ایران می توانند الگوهایی برای زنان داخل باشند

از شرکت کنندگان این برنامه انوشه انصاری اولین زن ایرانی بود که به فضا رفت.
او به داشتن الگو چه در ایران و چه در خارج از ایران بعنوان یک عامل تعیین کننده اشاره کرد. از آنجا که شمار زنان تحصیل کرده بیش از مردان است، ولی درعرصه بازار کار کمتر این امکان را می یابند، او بر این باور است که زنان بیشتر روی به کارها مستقل می آورند و نیاز بیشتری دارند که الگوهای موفق را داشته باشند.
انوشه انصاری می گوید: "درهمه دنیا تعداد زنان مهندس روبه افول است ولی اتفاقا زنان مهندسی که در زمینه محیط زیست کار می کنند، تعداشان زیاد است. من علت را در این می بینم که زنان به محیط زیست، به آموزش، آموزش کودکان و کار جمعی بیشتر اهمیت می دهند، برای مردان پیشرفت های اقتصادی مهم است."
او نقش شرایط اجتماعی را دوگونه می بیند: یا وضع آنقدر خراب است که فرد بر علیه این شرایط شورش می کند و تصمیم می گیرد آن را عوض کند و چنین شرایطی الهام بخش تغییر است یا اینکه می تواند به شما کمک کند.
"فکر می کنم در مورد زنان ایران مورد اول صادق است. در مورد من موقعیتی که در ایران بروم به فضا در دست نبود و این مهم بود که به خارج از ایران بیایم. فکر می کنم حتی اگر در ایران بودم به طریق دیگری این کاررا انجام می دادم. بنابراین جامعه نقش در راه رسیدن به هدف و زمان رسیدن به آن دارد ولی مهم آن شخص است و آن اراده و تصمیم شخصی است که نقش اصلی را بازی می کند. بنابراین شرایط را شما می توانید درست کنید. اگر شرایط مناسب نیست می روید جایی که شرایط مناسب است."
با توجه به محدودیت های ایران، قوانین تبعیض آمیز در ایران آیا الگوهای زنان ایرانی در خارج از کشور اساسا می تواند برای داخل نقشی بازی کند؟
این پرسش را با انوشه انصاری در میان گذاشتم. او بر این باور است که زنان ایرانی در خارج می توانند الگوهایی برای زنان داخل باشند و ادامه می دهد:
"من ایمیل های زیادی از زنان ایرانی در داخل دریافت کرده ام که نوشته اند کاری که من کردم برایشان برانگیزنده و مشوق بوده که دنبال آرزوهایشان بروند، آرزویشان ربطی به رفتن به فضا ندارد، در هر رشته ای که خودشان هستند. فقط من نشان دادم کاری که سخت و غیر ممکن بود، قابل انجام است، آنان می گویند اگر انوشه این کار را انجام داده پس ما هم می توانیم آنرا انجام دهیم و حتی تماس می گیرند که نظر مرا بپرسند. حمایت و ایده می خواهند، البته پشتیبانی فقط مالی نیست بلکه حمایت فکری به همان اندازه برای زنان اهمیت دارد."

مهناز افخمی: برخی قوانین ایران در چهل سال پیش پیشرفته تر از امروز بوده است

مهناز افخمی در ژانویه ۱۹۷۶ به سمت وزیر امور زنان منصوب شد. او دومین وزیر زن ایران پس از فرخ لو پارسا وزیر آموزش و پرورش محسوب می شود. اما در آنزمان سمتی بنام وزیر زنان دومین پس ازفرانسو ژیرو در فرانسه در جهان محسوب می گشت. اکنون حدود ۱۰۰نفر وزیر در پست امور زنان در دنیا وجود دارد.
مهناز افخمی می گوید: "خانم فرخ لو پارسا برای من بعنوان الگو بود، یک روز در کابینه زمانی که در سازمان زنان کار می کردم با ایشان ملاقات کردم، در مورد کتاب های درسی صحبت کردیم که زنان در کتاب های درسی ما نقش مدیریت و رهبری ندارند و عمدتا در آشپزخانه دیده می شود، صحبت کردیم. ایشان گفتند یادتان باشد که من وزیر آموزش هستند و ما برای این کار نیاز به وزیر زنان داریم."

در کنفرانس در کنار سخنرانی های مختلف گروه های کاری مختلف نیز همزمان مرتبط با رهبری زنان در زمینه های اقتصادی، بهداشتی ، هنری، حقوق و سیاست تشکیل شد.

پایان کنفرانس نیز به نقش زنان در رسانه ها اختصاص داشت: پریسا خسروی از سی ان ان، داور اردلان از رادیو ان پی آر امریکا و فرناز فصیحی روزنامه نگار که بخش خاورمیانه در وال استریت ژورنال را پوشش می دهد.

کارگروه های کنفرانس

او تاکید می کند که به جز موفقیت های فردی، بحث اصلی، موضوع رهبری و به وجود آوردن جامعه ای با عدالت و انصاف است. "رهبری را با پیشرفت فردی در رشته های خاص نباید اشتباه کرد. پیشرفت فردی مهم است ولی در رهبری بحث این است که زنان چه می خواهد و چه اثری در شکل دادن به جامعه می خواهند، بگذارند."
از مهناز افخمی درمورد افراد تاثیر گذارنده بر زندگیش پرسیدم. او به مادربزرگش که در کرمان بطور مستقل زندگی می کرد و از همسرش جدا شده بود اشاره کرد که خیاط خانه ای در این شهر داشت و خودش را تامین می کرد.
مهناز افخمی در مورد ایران تاکید می کند ۶۰ درصد دانشجویان ایران دختر هستند. ولی آنچه به رابطه بین فرد، اجتماع و دولت بر می گردد، برای زنان ایران مشکل است، از جمله جداسازی فضاهای عمومی، مسافرت آزادانه، تا حدی تعیین رشته، حقوق فردی و تبعیضات قانونی که در مورد زنان وجود دارد. برخی قوانین ایران در چهل سال پیش پیشرفته تر از امروز بوده است و این در خاطره جمعی زن ایرانی مانده است و هر زمان که امکان داشته باشند موانع را می شکند و پیش می روند.

برگرفته از سایت بی بی سی فارسی